Hoe zit een goede sauna-badinrichting in elkaar?
Voor de Finnen laat zich deze vraag gemakkelijk beantwoorden: een kleine houten hut met daarin een hoge bank en een sauna-oven en dat geheel dan geplaatst aan de oever van een meer. Dan kan er hete lucht gemaakt worden om in te zitten en voor de afkoeling is er de buitenlucht en het koude water van het meer.
De houten saunahut is meestal opgetrokken uit 15-20 cm dikke massieve houten balken, indien er voor de wanden planken gebruikt worden gebeurt dit altijd in combinatie met inwendig aan te brengen isolatiemateriaal.
Vroeger bestond een dergelijke saunahut uitsluitend uit een heteluchtkamer, maar tegenwoordig bouwt men ook in Finland er nog een aparte wasruimte en een kleed -en relaxruimte bij. De afkoeling geschiedt meestal buiten op het terras voor de sauna in combinatie met een duik in het koele water van het meer of het rollen in de vers gevallen sneeuw.
De meeste Finnen gebruiken de sauna namelijk net zoals wij een 2-fasenbad: ook zij wisselen het “opwarmen” en “afkoelen” herhaalde malen af. De gewoonte om na een zeer lang verblijf in de saunakamer gedurende 1 à 2 uren nadien aangekleed en wel zittend in de woonkamer “na te zweten” behoort ook in Finland tot de uitzonderingen.(Alexis Kivi :”de 7 Broeders”).
In de nieuwe stedelijke woonwijken van Finland wordt de sauna nu echter steeds meer ook in de huizen ingebouwd zoals dat bij ons met de privé-sauna’s gebeurt. Vaak bestaat deze sauna-afdeling dan weer uit meerdere ruimten en een terras als luchtbad. Naast de saunacabine kan men een aparte kleedruimte en een afkoel-of koudwaterruimte inrichten.
In het laatste vertrek vinden wij bij de kleine privé -sauna behalve de warme douche voor de aan het eigenlijke saunabad voorafgaande lichaamsreiniging ook een afkoelslang, de meervoudige afkoeldouche (met 4 of 6 douchekoppen), indien mogelijk een klein afkoelbassin en voldoende ondiepe voetenbaden (tot 10 cm waterhoogte) met zitgelegenheden voor het verwijlen tijdens de afkoelfase.In een openbare sauna worden de warme douches meestal in een aparte “ voorreinigingsruimte “ ondergebracht van waaruit de vochtige warme lucht beter kan worden afgezogen. Dit geheel wordt dan vaak nog met speciale relax –en massageruimten gecompleteerd.
Anders dan in Finland , waar men de beschikking heeft over meer dan een half miljoen privé-sauna’s, is de situatie bij ons nog altijd zo dat de meeste saunabaders gebruik moeten maken van een openbaar saunabad. Er bestaan ook in ons land grotere openbare saunabaden die een dubbele en gescheiden inrichting hebben, zodat ze gelijktijdig door zowel heren als dames kunnen worden bezocht. De meeste openbare saunabadinrichtingen werken echter met speciale openingsuren op dagen voor dames en voor heren en voor echtparen of voor gemengd baden.
In een goed ingerichte sauna waar het gemengd baden wordt toegepast, zullen uit esthetische overwegingen de kleedruimten, de voorreinigingsruimten en de toiletten dubbel worden uitgevoerd, terwijl de functionele saunaruimten dan weer gemeenschappelijk kunnen worden benut.